سالانه ۱۰۰هزار نفر در ایران دچار سکته مغزی می‌شوند

سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به مغز متوقف شود یا خون به داخل یا اطراف بافت مغز نشت کند. به‌طور معمول، رگ‌های خونی، خون و اکسیژن را به مغز می‌برند تا سلول های مغز را تغذیه کنند. هنگامی که جریان خون قطع می‌شود، سلول‌های مغز می میرند و قسمت‌هایی از بدن که توسط ناحیهٔ آسیب‌دیدهٔ مغز کنترل می‌شود، ممکن است نتوانند به درستی عمل کنند و علائم و نشانه‌های سکته مغزی ظاهر شوند.

 

علائم هشداردهنده سکته مغزی

  • با دیدن هر یک از علائم هشداردهنده زیر فورا با 115 تماس بگیرید.
  • بی‌حسی، ضعف یا فلج ناگهانی صورت، بازو یا پا، عمدتاً در یک طرف بدن؛
  • گیجی ناگهانی، مشکل در صحبت‌کردن یا ادراک؛
  •  مشکل دید ناگهانی در یک یا هر دو چشم؛
  • مشکلات ناگهانی در راه‌رفتن، سرگیجه، ازدست‌دادن تعادل؛
  • سردرد شدید ناگهانی بدون علت مشخص.

کلمه FAST  را به خاطر بسپارید!

تشخیص سکته مغزی اولین گام مهم در دریافت درمان مناسب است. متخصصان توصیه می‌کنند برای تشخیص و پاسخ به سکته، "FAST" عمل کنید. در ادامه ببینیم، که این کلمه در فارسی به معنای سریع است، دقیقا یعنی چه؟

 

F= Face (صورت): از فرد بخواهید لبخند بزند: آیا یک طرف صورتش آویزان می‌شود؟

A= Arm (بازو): از فرد بخواهید دست‌های خود را بالا بیاورد: آیا یک دستش به سمت پایین می‌افتد؟

S= Speech (گفتار): از فرد بخواهید یک عبارت را تکرار کند: آیا گفتار او نامفهوم یا عجیب به نظر می‌رسد؟

 T=Time (زمان): اگر هر یک از موارد بالا درست است، با  115 تماس بگیرید!

 

عوامل موثر در ابتلا به سکته مغزی

سکته مغزی یکی از بیماری‌هایی‌ست که با یادگیری نحوه کنترل عوامل موثر در ابتلا، می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد. با کنترل این عوامل، می‌توان احتمال سکته مغزی را تا حد زیادی کاهش داد.

عوامل متعددی وجود دارد که احتمال سکته مغزی را افزایش می‌دهند.

برخی از این عوامل را می‌توان کنترل یا حذف کرد که «عوامل ابتلای قابل کنترل» نامیده می‌شوند که شامل موارد زیر است:

·        سیگارکشیدن،

·        فشار خون بالا،

·        کلسترول بالا،

·        بیماری شریان کاروتید،

·        بیماری قلبی،

·        و... .

برخی دیگر از عوامل را نمی‌توان کنترل کرد که به‌عنوان «عوامل غیرقابل کنترل یا غیرقابل تغییر» شناخته می‌شوند، مانند:

  • سن،
  • جنسیت،
  • نژاد،
  • سابقه خانوادگی،
  • سابقه دیابت فرد.

 

درمان سکته مغزی

  • درمان‌های اورژانسی

درمان سکته مغزی در اورژانس با تلاش برای جلوگیری از بدترشدن سکته مغزی آغاز می‌شود.

اگر سکته مغزی ناشی از فشار خون بالای کنترل‌نشده باشد، می‌توان داروهایی برای کاهش فشار خون تجویز کرد.

سکته‌های ایسکمیک (سکته‌های مغزی ناشی از انسداد یک رگ خونی توسط لخته خون) را می‌توان با تجویز یک داروی «لخته‌ساز» به‌سرعت درمان کرد. این دارو می‌تواند لخته خونی را که باعث سکته شده است، حل کند.

درمان سکته مغزی هموراژیک (سکته مغزی ناشی از ترکیدن رگ خونی همراه با خونریزی) ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد و این دارو همچنین می‌تواند در طی این عمل تجویز شود.  

  • درمان‌های پزشکی

پس از درمان‌های اورژانسی، برای جلوگیری از بدترشدن سکتهٔ مغزی و سایر مشکلاتی که ممکن است در نتیجهٔ آن رخ دهد، به درمان پزشکی در بیمارستان نیاز است.

در طول مدت بستری در بیمارستان، پزشک بیمار را از نزدیک تحت نظر دارد و ممکن است آزمایش‌ها و ارزیابی‌های بیشتری را تجویز کند که در تشخیص دلیل سکته و همچنین چگونگی جلوگیری از وقوع سکته دیگر، کمک می‌کنند. این ارزیابی‌ها می‌توانند شامل رادیوگرافی، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن (CT-Scan) و ام‌آرآی (MRI) باشند.

علاوه بر این، داروها بخش بسیار مهمی از درمان سکته مغزی‌اند که می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  •  داروهای کاهندهٔ فشار خون؛
  • داروهای کاهندهٔ کلسترول خون؛
  • داروهای جلوگیری‌کننده از تشکیل لخته‌های خون (ضد انعقادها)؛
  • داروهای جلوگیری‌کننده از تشکیل یا بزرگترشدن لخته‌های خون؛
  • داروهایی جلوگیری‌کننده از چسبیدن گلبول‌های خون به یکدیگر (عوامل ضدپلاکتی) 
  • همچنین داروهایی وجود دارند که می‌توانند با کاهش تحریک عروق خونی، خطر ابتلا به سکته را کم کنند.

هزینهٔ درمان دارویی افرادی که از بیماری‌های مغز و اعصاب رنج می‌برند، کم نیست. چیزی در حدود میانگین ۱میلیون تومان در ماه! کمک‌های شما عزیزان به خیریه «قطره»، می‌تواند نجات‌دهندهٔ یک فرد مبتلا به هر کدام از این بیماری‌ها از جمله سکته مغزی باشد. از این طریق لینک زیر، می‌توانید حمایت خود را از مبتلایان به بیماری‌های مغز و اعصاب نشان دهید.

حمایت از بیماران مغز و اعصاب


 

پریسا حبیبیان-پاییز 1402

منبع: https://www.wth.org